Almanca da 3 farklı artikel vardır. Der – Die – Das.
Der (Erkeksi İsimlere Gelir)
Der Mann= Adam, eş-erkek Der Herr= Bay Der Vater= Baba Der Großuater= Büyükbaba Der Sohn= erkek evlat Der Bruder= Erkek kardeş – birader Der Onkel= Dayı – Amca Der Junge= Genç erkek Der Opa= Dede
Der Tisch= Masa Der Stunhl= Sandalye Der Computer= Bilgisayar Der schrank= Dolap
Der Hund = Köpek Der Löwe= Aslan
der Tag= Gün der Monat= Ay der Tagesablauf= Gün akımı die Jahrezeiten= Mevsimler (çoğul olduğu için)
Kadın ve erkek mesleği ayrıdır.
der Beruf= Meslek der Lehrer = Öğretmen(erkek) die Lehrerin= Öğretmen(kadın) der Verköufer= Kasiyer(erkek) die Verköuferin= Kasiyer(kadın) der Arzt= Doktor(erkek) die Arztin= Doktor(kadın)
Die (Kadınsı İsimlere Gelir)
die Frau= Kadın die Dame= Bayan die Mutter= Anne die Großmutter= Büyükanne die Oma= Nine die Schwester= Kız kardeş die Tochter= Kız evlat die Tante= Teyze – Hala
Not: Sonu -ung -heit -keit olan tüm isimler “die” dir. die Krankheit= hastalık die Einladung= davetiye die Möglichkeit= olanak
die Birne= armut die Traube= üzüm die Nacht= gece die Schule= okul
die genelde narin, hassas yapılarda kullanılır. İstisnalar var die Katze= kedi die Schlange= inek die Blume= çiçek die Tasche= çanta die Tür= kapı
Das (Cansız Olan İsimlere Gelir)
Yabancı kökenli tüm isimler das alır. das Haus das Auto das Radio das Handy (cep telefonu) das Essen (yemek) das Leben (yaşam) das Buch (kitap) das Jahr (yıl, sene) das Pferd (at) das Schwain (domuz) das Kind (çocuk) das Baby (bebek)
Not: Sonu “chen” olan tüm isimler “das” tır.
das Madchen= kız das Brötchen= küçük ekmek
Belirli Artiken
er (der)
sie (die)
es (das)
die
Belirsiz Artikel
ein
eine
ein
–
Olumsuz Artikel
kein
keine
kein
keine
Aitlik Attikeli
mein
meine
mein
meine Kinder (benim çocuklarım)
Ich mein = benim Du dein = senin Er/Es Sein = Onun Sie Ihr = Onun Wir Unser = bizim Ihr euer = sizin Sie/sie Ihr/ihr = sizin / onların
Was ist das? (bu nedir?) Das ist ein Apfel (bu bir elma) Das ist ein Tisch (bu bir masa) Das ist eine Blume (bu bir çiçek) Das ist ein Buch (bu bir kitap)
Ist das eine Katze? (bu bir kedi mi?) Nein, das ist keine Katze. Dast ist ein Hund. (hayır kedi değil köpek)
Ist das eine Tasche? (bu bir çanta mı?) Nein, das ist keine Tasche. Das ist ein Haus.
Haben Sie ein Kind? Nein, ich habe kein Kind.
Wie ist die Telefonnummer? deine = senli benli ise Ihre = sizli bizli ise
+ Wie heissen Sie? – Ich heisse Ali + Wie ist Ihr Nachname? – Mein nachname ist ____
Singular
Plural
das Haus
die Häuser
das Buch
die Bücher
das Land
die Lönder
das Mann
die Mönner
das Glas
die Glöser
das Auto
die Autos
das Hobby
die Hobbys
das Handy
die Handys
der Stuhl
die Stühle
der Schrank
die Schränke
der Tisch
die Tische
die Lampe
die Lampen
die Blume
die Blumen
der Kugelschreiber
die Kugelschreiber
+ Was ist das? – Das ist ein Tisch – Das ist eine Blume – Das ist ein Buch Çoğul olduğu zaman: – Das sind Gläser
ei = ay ie = uzun i sch = şe st = şıt sp = şıp w = ve v = fe ö = e r = a / ya β = ss j = ye ch = (önünde noktasız sesliler varsa h diye okunur ör: noch = noh), (noktalı sesliler varsa yarım şe) pf = fe tion = siyon eu = oy (euro = oyro gibi)
Tanışma Cümleleri
Wie heissen Sie? (Vi haysın zi) (Adınız nedir?) Ich heisse _____
Woher kommen Sie? (Voheya kommın zi) (Nereden geliyorsunuz?) Ich komme aus der Türkei.
Wo wohnen Sie? (Vo vonın zi) (Nerede ikamet ediyorsunuz?) Ich wohne in İstanbul.
Wo arbeiten Sie? (vo arbaytın zi) (Nerede çalışıyorsunuz?) Ich arneite bei _____ Ich arbeite nicht. (çalışmıyorum)
Özneler
Ich = Ben Du = Sen Er = O (Erkek) (Okunuşu: eya) Sie = O (Kadın) Es = O (Cansız) Wir = Biz (Okunuşu: viya) Ihr = Siz (Çoğul) (Okunuşu: iya) Sie = Siz (Nezakette kullanılır ve her zaman büyük yazılır) sie = onlar
Sie kelimeleri kişiye göre çekimlenir. Bu şekilde karıştırılmaz. Türkçe de olduğu gibi Almanca da fiiller kişiye göre çekimlenir.
Çekim Ekleri
Ich = e -> yorum (geliyorum, gidiyorum) Du = st -> yorsun Er/Sie/Es = t -> yor Wir = en -> yoruz Ihr = t -> yorsunuz Sie = en -> yorsunuz / yorlar sie = en -> yorsunuz / yorlar
Bunlar fiiller de kullanılır. Eylemlerde sonu -mek -mak ile biten cümleler.
Düzenli Fiiller (Regelmöβige Verben)
Almanca da yüklem her zaman 2. sıradadır.
kommen = gelmek
Cümle de köke göre cümleyi kuracağız. Kommen yükleminin kökü “komm” dur.
Ich komme = geliyorum Du kommst = geliyorsun Er/Sie/Es kommt = geliyor Wir kommen = geliyoruz Ihr kommst = geliyorsunuz Sie kommen = siz / onlar geliyorlar sie kommen = siz / onlar geliyorlar
Kaynaştırma sesi isteyen fiiller olabilir. örneğin fiil -n -t -d bitiyorsa araya kaynaştırma -e si alır. Tüm kişilerde yapılmaz. Du, Er/sie/es ve Ihr için geçerli. Daha kolay okunması için bu şekilde kullanılıyor. Örneğin:
warten= beklemek, finder= bulmak Du wartest, Du findest Er, Sie, Es wartet, Er, Sie, Es findet Wir warten, wir findet Ihr wartet, Ihr findet Sie warten, Sie finden sie warted, sie finden
Kökte -s -β -ss varsa du çekiminde sadece -t kullanılır. heissen = adı olmak Ich heisse Du heisst Er/Sie/Es heisst Wir heissen Ihr heisst Sie / sie heissen
Kommen= gelmek gehen= gitmek Spielen= oynamak kochen= pişirmek machen= yapmak kaufen= satın almak putzen= fırçalamak/temizlemek suchen= aramak finden= bulmak arbeiten= çalışmak wohnen= ikamet etmek (bir yerde kalıyorsanız) leben= yaşamak lieben= sevmek
W – Fragen (Ne Soruları)
Was= ne Wo= nerede Wohin= nereye Woher= nereden Welche= hangi Warun/Wieso= neden Wann= ne zaman Wie= nasıl Wie viel= ne kadar (fiyat-miktar soruları) Wir lange= ne kadar(dır) (süre) ne kadardır çalışıyorsun gibi sorularda. Wer= kim Wen= kimi Wem= kime Wessen= kimin
Was machst du? Ich lernen Deutsch. Wann kommen Sie? Ich komme ___ Wo lebt er? Er lebt in ___
Düzensiz Fiiller (Unregelmöβige Verben)
Seste yumuşama olduğunda düzensiz fiil olur. Du ve er/sie/es de yumuşama olur. Kökte -a varsa ö(e) ye döndürülür. Kökte -e varsa -i ye döndürülür.
Fahren= sürmek (araçla gitmek) Schlafen= uyumak Waschen= yıkamak Laufen= yürümek Lesen= okumak Sehen= görmek Treffen= buluşmak Nehmen= almak Vergessen= unutmak Helfen= yardım etmek
a örneği:
fahren = sürmek Ich fahre Auto Du föhrst Auto Er/Sie/Es fährt Auto Wir fahren Ihr fahrt Sie/sie fahren
Lesen= okumak
Sehen= görmek,
Nehmen= almak
Ich
lese
sehe
nehme
Du
liest
siehst
nimmst
Er/Sie/Es
liest
sieht
nimmt
Wir
lesen
sehen
nehmen
Ihr
lest
seht
nehmt
Sie/sie
lesen
sehen
nehmen
i örneği
Sein= olmak (yaş, meslek, durum) kendi başına bir eylemdir. Düzensizdir, kuralı yoktur. Ich bin Du bist Er/Sie/Es ist Wir sind Ihr seid Sie/sie sind
Haben= Sahip olmak – varolmak (burada ses düşmesi var) (Sahip olduğumuz şeyleri anlatırken kullanırız) Ich habe Du hast Er/Sie/Es hat Wir haben Ihr habt Sie/sie haben
Trenbare Verben (Ayrılan Fiiller)
Anlamı olan bir ek ile eylem birleşip yeni bir anlam türetir buna ayrılan fiile denir.
Ayrılan Ekler
ein – an – mit – zu aus – ab – um – zurück fern – statt – teil – us
Tek başına anlamları vardır fakat fiiller ile birleştiğinde yeni anlam türetirler.
machen= yapmak zumachen= kapatmak aufmachen= açmak umziehen= taşınmak(evden iş yerinden) einziehen= taşımak(eve) einsteigen= bilmek aussteigen= inmek zurückkommmen= geri gelmek stattfinden= gerçekleşmek fernsehen= TV izlemek
Eğer düzensiz fiiller de cümle yapılıyorsa ayrılan ek cümlenin en sonuna gider. Çünkü bu eklerin tek başına anlamı vardır. Cümle içerisinde olursa anlam kargaşası yaratır. Ayrıca birlikte kullanılırsa da çekim eki konduüunda okumada sıkıntı yaratır.
ein laden= davet etmek Ich lade ____ ein Du lödst ____ ein Er/Sie/Es lödt ___ ein Wir laden ___ ein Ihr ladet ___ ein Sie/sie laen ___ ein
Ayrılan fiiller bu şekilde çekimledikten sonra soru, düz cümle veya ve sorusu şeklinde kullanıldığında ek cümle sonuna getirilir.
Ayrılamayan ekler
be – er – zer – über – ent – ge – empf
besuchen= ziyaret etmek bekommen= almak bezahlen= ödemek erzählen= anlatmak erklären= açıklamak vergessen= unutmak vermissen= özlemek entschuldigen= özür dilemek
Modalverben (Modalfiiller)
İsteklerimizi zorundalıklarımızı ya da izinlerimizi anlattığımız yapılardır. 6 modal fiil vardır. Bunlar da düzensiz fiildir.
Çekimi buna benzer 2 eylem daha var. Yapısı değil.
mögen= hoşlanmak (hoşlanılan sevilen yapıları anlatırken kullanılır) Ich mag Du magst Er/Sie/Es mag Wir mögen Ihr mögt Sie/sie mögen
Wissen= bilmek (bilgiğiniz şeyleri anlatırken kullanılır. e-bilmek ile karıştırmayın. iniglizce de know yapısı) Ich weiβ Du weiβt Er/Sie/Es weiβ Wir wissen Ihr wisst Sie/sie wissen
Modal fiiller ile cümle yapılırken ana fiiler ne olursa olsun(düzenli-düzensiz-ayrılamayan-ayrılan) kesinlikle cümle sonunda duracak.
Können= e-bilmek Ich lerne Deutsch. Ich kann Deutsch lernen.
Anrufen= telefonla aramak Du rufst Ali an Du kannst Ali anrufen
İlk hali ile cümlenin sonuna gitti.
Er kann Fussball spielen Wir können Deutsch sprechen(=konuşmak)
