Tag: edatlar

Imparativ (Emir)

Almanca da emir kipleri

Du
Ihr / Sie

Du ile emir yapılırken -st ve -du düşer.

Kommst du?
Komm! = Gel

Sprichst du Deutsch? (Almanca konuluyor musun?)
Sprich Deutsch! (Almanca konuş)

Ruf mich an! (Beni ara!)
Mach die Tür zu! (Kapıyı kapat!)
Fahr Schnell! (Hızlı sür!)

Düzensiz Fiil (Sein: Olmak)

Sein ile emir yapılacaksa kesinlikle ilk hali kullanılır.

Sei nicht krank! (hasta olma)
Sei klug! (akıllı ol)
Sei nett! (nazik ol)

Bist du krank? (hasta mısın?)

Ihr

Ihr ile emir yapılırken sadece Ihr düşer.

Lest! (okuyun!)
Ruft mich an! (siz beni arayın)
Seid leise! (sessiz olun!)

Sie

Sie ile emir yapılırken herşey aynı kalır. Soru yapısı ile emir yapısı aynıdır.

Kommen Sie bitte! (lütfen gelin)
Sprechen Sie bitte leise! (sessiz konuşun!)
Spielen Sie draussen! (dışarıda oynayın!)

Örnekler

Du Antworte mir bitte Schnell! (Lütfen bana hızlı cevap ver!)
Ihr Antwortet mir bitte Schnell! (Lütfen siz bana hızlı cevap veriz!)
Sie Antworten Sie mir bitte Schnell! ((kibarca) Lütfen bana hızlı cevap veriniz!)

Du Sei bitte nett! (Lütfen kibar ol!)
Ihr Seid bitte nett! (lütfen kibar olun!)
Sie Seien Sie bitte nett! ((kibarca) lütfen kibar olunuz!)

Du Fand heute an! (bugün başla!)
Ihr Fangt heute an! (bugün başlayın!)
Sie Fangen Sie heute an! (bugün başlayınız!)

Kalıplaşmış Yapılar

Schau mal! (baksana!)
Guck mal! (baksana!)

Sayı Sıfatları

das Datum (tarih)
das Geburtsdatun (doğum tarihi)
der Geburtstag (doğum günü)
die Klasse (sınıf)
ser Stock (kat)

Eğer doğum tarihi, doğum günü, sınıftan yada kattan bahsediliyorsa sayıları sıfat olarak kullanmak gerekir. Örneğin ben bir kat oturuyorum denmez. Ben birinci katta oturuyorum denir. Yada ben 1 mayıs doğdum denilmez.

* eins -> erste (biri-birinci-birinde)
zwei -> sweite
* drei -> dritte
vier -> vierte
fünf -> finfte
sechs -> Sechste
* sieben -> siebte
acht -> achtte
neun -> neunte
zehn -> zehnte

eins, drei ve Seiben çekim olarak farklı oluyor. Diğerleri ise:

• 1-19 arasında olan sayıların arkasına -te gelir
• 20 den sonraki sayıların sonuna -ste gelir

21. = einundzwanzigste (yizmi birinci)

Heute ist der zwanzigste June 2020
Wann haben Sie Geburstag? (doğum gününüz ne zaman?)
Ich habe am dritten April Geburtstag.

In Welchem Stock wohnen Sie? (hangi katta ikamet ediyorsunuz?)
Ich wohne (in dem / im) ersten Stock.

Welche Klasse gehst du? (hangi sınıfa gidiyorsun?)
Ich gehe in die Zehnte Klasse (10. sınıfa gidiyorum)

Das Datum

Almanca da 1999’a kadar 100 yıl kullanılır. 2000 sonrası Türkçe ve Almanca da aynıdır.

1453 = Vierzehnhundert dreiundfünfzig
1770 = Siebzehnhundert siebzig
1882 = Achtzehnzehnhundert einunddachtzig
1995 = Neunzehnhundert fünfundneunzig
2000 = zweitausend

Wann sind Sie geboren?
Ich bin am dritten Mai neunzehnhundert achtzig geboren.
Ich bin am ersten zweiten sechsunfsiebzig geboren.

Sie ist am dreissigsten Januar zweitausendseiczehn geboren

Ankunft= geliş bilgisi

Ankunft 16.10.2019 16:00 Uhr
Ich komme am sechzehnten zehnten 2019 um 16 Uhr an.

Reflexive Verben (Dönüşlü Fiiller)

Dönüşlü fiil Türkçe de olmayan bir yapıdır. Kendimiz etkilendiği bir durumu aktarırken, örneğin iyi hissediyorum, kızıyorum, seviorum, memnun oluyorum gibi karşılıklı kurulan tüm yapılar dönüşlüdür. Tek başımıza yapamayacağımız eylemler vardır. Örneğin savaşlmak, tartışmak, muhabbet etmek, öpüşmek v.b karşılıklı yapılan şeylerdir ve unlar da dönüşlü fiillere girer.

Almanca da dönüşlüyü gösteren yapı Sich tir. Türkçe de maalesef bir karışılığı yoktur ve Sich yapısı kişiye göre çekimlenir. Hem akkusativ(ismin i hali) hem dativ(ismin -e -a hali) kullanımı vardır. Bu yapı beni ve bana yapısı ile karıştırmayınız.

	Akkusativ	Dativ
Ich	mich	mir
Du	dich	dir
Er/Sie/Es	Sich	Sich
Wir	uns	uns
Ihr	euch	euch
Sie/sie	Sich	Sich

Sich Örgern + über (A) = kızmak
Sich freugen + auf/über (A)= sevinmek
Sich erinnern + an (A) = hatırlamak
Sich interessieren + für (A) = ilgilenmek (politika, spor)
Sich kümmern + um (A) = ilgilenmek (ev, araba, bahçe ile)
Sich entschuldigen + für (A) (birşey için çzür dilemek) / bei (D) (birinden özür dilemek) = özür dilemek

Karşılıklı Yapılan Eylemler

Sich treffen = buluşmak
Sich screiten = kavga etmek
Sich unterhalten + mit(D) (biri ile muhabbet etmek) / über(A) (birşey hakkında muhabbet etmek) = muhabbet etmek
Sich diskutieren + mit(D) (biri ile tartışmak ) / über(A) (birşey hakkında tartışmak) = tartışmak

Waschen = yıkamak
Sich waschen = yıkanmak
Ich wasche mich = kndimi yıkıyorum (Akkusatif)
Ich wasche mir meine Hände = ellerimi yıkıyorum (Dativ)

Sich anziehen= giyinmek
Er zieht Sich an = o giyindi (Akkusatif)
Er zieht Sich eine Hose an = o bir pantolon giyiniyor (Dativ)

Ich freue mich auf das Wetter= (ben seviniyorum) auf kelimesi olduğu için bu cümle akkusatiftir
Du freust dich auf das Wetter
Er freut sich auf das Wetter
Wir freuen uns auf das Wetter
Ihr freut euch auf das Wetter
Sie/sie freuen Sich auf das Wetter

Freut mich! = memnun oldum!
Freut mich auch! = ben de memnun oldum!

Wir unterhalten uns über das Wetter = Biz hava hakkında muhabbet ediyoruz.
Wann können wir uns sehen? = ne zaman görüşebiliriz?
Wir können uns am Sonntag sehen = pazar günü görüşebiliriz.

Er entschuldigt sich bei Müller für die Verspätung(gecikmek) = O bay Müller den gecikmeden dolayı özür diliyor

Wo + (r) + Edat Yapısı

Almanca da birçok fiil dönüşlüdür ama kendinden dönüşlü olmadığı halde dönüşlü kullanılan yapılar da vardır. Bunlar da konuşmalarda ve gündelik hayatta kullanılır.

Kaufen = satın almak
Kochen = pişirmek

bunlar akkusatiif yapıda karşımıza çıkan eylemlerdi. Bunlarda da dönüşlülük olabilir.

Ich kaufe ein neues Auto = ben yeni bir araba alıyorum.
Ich kaufe mir ein neues Auto = ben kendime yeni bir araba alıyorum.
Er kocht sich eine Tasse Kaffee = o kendine bir fincan kahve pişiriyor.

Düz eylemler de de edatlı fiiller vardır. Edatlı fiiller öenmlidir. Türkçe sondan eklemeli bir dildir.

Wo + (r) + Edat (Nesne Soruları)

Wo + Edat soruları yapılırken “Wo” fiilin aldığı edat ile birleşir.

Warten + auf (Akk) = birini beklemek
Was wartest du? = Bu cümle yanlıştır. Ne bekliyorsun sorusunun karşılığı değildir. Bunun önüne geçmek için ve Almanca da önden eklemeli bir dil olduğu için (Türkçe gibi sondan eklemeli olmadığı için) yeni bir kural ortaya çıkmaktadır.

Warten + auf
denken + an
Sich freuen + auf
Angst haben + var

Örnekler

Worauf wartest du? = Neyi bekliyorsun?
Ich warte auf den Bus. = otobüsü bekliyorum

Worauf freuen Sie Sich? = neye seviniyorsunuz?
Ich freue mich auf das Wetter = havaya seviniyorum

Womit bist du gekommen? = ne ile geldin?
Ich bin mit dem Auto gekommen = araba ile geldim

Wofür interessieren Sie sich? = ne ile ilgileniyorsunuz?
Ich interessiere mich für sport. = spor ile ilgileniyorum

Wovor hast du Angst? = neyden korkuyorsun?
Vor der Dunkelheit. = karanlıktan

Edat + wen / wem ….

An wen denkst du? = kimi düşünüyorsun?
Ich denke an meine Frau= eşimi düşünüyorum.

Woran denkst du? = neyi düşünüyorsun?
Ich denke an meine Kindheid. = çocukluğumu düşünüyorum.

Bei wem muss ich mich entschuldigen? = kimden özür dilemek zorundayım?
Wofür muss ich mich entschuldigen? = ne için özür dilemek zorundayım?

Worüber hast du dich geärgert? = neye kızdın?
Ich habe mich üzer _____ gear. = _____ kızdım

Da + (r) + Edat

Bir önceki cümlede kullanılan ismin yerine kullanılır.

Worauf warten Sie?
Auf wen worten Sie?

+ Wofür interessierst du dich? = ne ile ilgileniyorsunz?
– Ich interessiere mich fir die Deutcshesprache. = Alman dili ile ilgileniyorum.
+ Dafür interessiere ich mich nicht = ben bununla ilgilenmiyorum.

+ Worüber ärgern Sie sich? = neye kızıyorsunuz?
– Ich ärgere mich über das Schlechte Wetter. = kötü havaya kızıyorum. (bir kötü bir iyi)
+ Darüber ärgere ich mich auch = buna ben de kızıyorum

Woran denkst du? = neyi düşünüyorsun?
Ich denke an meine Freundin = kız arkadaşımı düşünüyorum

Sich fühlen = hissetmek
Ich fühle mich krank. = yorgun hissediyorum

Sich ausruhen = dinlenmek
Ich möchte mich ausruhen. = dinlenmek istiyorum

teilnemen + an (Dativ) = katılmak (dönüşlü fiil)
Wir müssen heute an der Sitzung teilnehmen. = bugün toplantıya katılmak zorundayız.

Verzichten + auf (Akkusativ) = Vazgeçmek (birşeyden)
Worauf kannst du nicht verzichten? = Neyden vazgeçemezsin?
Auf meine Kinder. = çocuklarımdan

Ich spreche mit dem Chef über das Problem. = Şefim ile problem hakkında konuşuyorum.
Worüber sprecht Ihr? = ne hakkında konuşuyorsunuz?
Mit wem sprecht Ihr? = kim ile konuşuyorsunuz?